Αλλεργίες & Αλλεργική Ρινίτιδα

Η αλλεργία ως ξεχωριστή νοσολογική οντότητα αναγνωρίστηκε τον 19ο αιώνα. Έκτοτε με την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και της ανοσολογίας ειδικότερα έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην καλύτερη κατανόηση της πάθησης και τους τρόπους αντιμετώπισής της.

Τι είναι αλλεργία

Ως αλλεργία χαρακτηρίζεται η υπερβολική αντίδραση του οργανισμού σε κατά τα άλλα αβλαβείς περιβαλλοντικούς παράγοντες που ονομάζονται αλλεργιογόνα.

Μηχανισμός αλλεργίας

Η εμφάνιση των αλλεργιών χαρακτηρίζεται από 2 φάσεις:

  1. Κατά την πρώτη επαφή του οργανισμού με κάποιο αλλεργιογόνο (τρόφιμα, γύρη, ακάρεα, φάρμακα κλπ.) το ανοσοποιητικό σύστημα ευαισθητοποιείται παράγοντας ειδικά αντισώματα (IgE ανασοσφαιρίνες) έναντι του αλλεργιογόνου αυτού.
  2. Όταν ένα ευαισθητοποιημένο άτομα έλθει εκ νέου σε επαφή με το αλλεργιογόνο, τα αντισώματα αυτά ενεργοποιούν ειδικά κύτταρα της άμυνας του οργανισμού με αποτέλεσμα την έκκριση ισταμίνης που προκαλεί τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της αλλεργίας.

Αίτια εμφάνισης αλλεργιών

Για την εμφάνιση των αλλεργιών ενοχοποιούνται διάφοροι παράγοντες όπως:

  1. Γενετική προδιάθεση: Άτομα που οι γονείς ή τα αδέρφια τους πάσχουν από αλλεργίες έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν κάποια αλλεργία και τα ίδια.
  2. Ρύπανση του περιβάλλοντος: Οι ρύποι του περιβάλλοντος αυξάνουν την αλλεργιογόνο δράση των αλλεργιογόνων.
  3. Δυτικός τρόπος ζωής: Οι διατροφικές συνήθειες, το κάπνισμα και οι καλές συνθήκες υγιεινής αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης αλλεργιών.

Συμπτώματα αλλεργιών

Τα συμπτώματα της αλλεργίας μπορεί να είναι από ήπια ως απειλητικά για την ζωή του ανθρώπου (αλλεργικό σοκ) και να αφορούν ένα ή περισσότερα συστήματα του οργανισμού. Ο ειδικός Ωτορινολαρυγγολόγος συχνά καλείται να διαγνώσει και να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα που σχετίζονται με τις αλλεργικές αντιδράσεις της μύτης την λεγόμενη αλλεργική ρινίτιδα.

Η αλλεργική ρινίτιδα είναι ένα συχνό πρόβλημα κι ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για μειωμένες επιδόσεις  τόσο στην εργασία όσο και στο σχολείο, ενώ συμμετέχει σε μεγάλο βαθμό στις ετήσιες δαπάνες για την υγεία. Διακρίνεται σε εποχική όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται συγκεκριμένες εποχές του χρόνου (συνήθως την άνοιξη) και ετήσια όταν τα συμπτώματα είναι παρόντα καθ’ όλη τη διάρκεια το έτους.

Ποια είναι τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας;

Τα κυριότερα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας είναι:

  1. Ρινική συμφόρηση (μπούκωμα της μύτης)
  2. Υδαρής καταρροή
  3. Επίμονο φτάρνισμα
  4. Αίσθημα κνησμού

Τι προκαλεί την αλλεργική ρινίτιδα;

Η αλλεργική ρινίτιδα προκαλείται από αλλεργιογόνους παράγοντες που μεταφέρονται με τον αέρα που αναπνέουμε (αεροαλλεργιογόνα). Τέτοια είναι:

  1. Γύρη
  2. Ακάρεα σκόνης
  3. Μύκητες (μούχλα)
  4. Τρίχωμα κατοικίδιων ζώων

Πως γίνεται η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας;

Η λήψη ενός καλού ιστορικού είναι σημαντική για τη διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας. Ο ιατρός σας θα σας ρωτήσει για το είδος  των συμπτωμάτων, την εποχικότητα  εμφάνισής τους, τη διάρκειά τους και αν η εμφάνισή τους σχετίζεται με κάποιους συγκεκριμένους παράγοντες. Στη συνέχεια ακολουθεί ο έλεγχος της ρινικής κοιλότητας με πρόσθια ρινοσκόπηση και/ή ενδοσκόπηση της ρινός. Η εξέταση ολοκληρώνεται με τον ειδικό αλλεργιολογικό έλεγχο μέσω δερματικού σκαρφισμού (Skin Prick-Test) ή του προσδιορισμού των ειδικών αντισωμάτων IgE στο αίμα (RAST).

Αντιμετωπίζεται η αλλεργική μου ρινίτιδα;

Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσει κανείς την αλλεργική του ρινίτιδα είναι να αποφύγει την έκθεσή του στο αλλεργιογόνο που την προκαλεί, πράγμα ανέφικτο για τα κοινά αεροαλλεργιογόνα. Οι αλλεργικές ρινίτιδες αντιμετωπίζονται κυρίως συμπτωματικά με την χρήση:

  1. Αντιϊσταμίνικων: Φάρμακα που μειώνουν τη δράση της ισταμίνης.
  2. Κορτικοστεροϊδών ρινικών σπρέι: Φάρμακα που μειώνουν την φλεγμονή που προκαλείται στον βλεννογόνο της μύτης λόγω της αλλεργίας.
  3. Ανοσοθεραπείας: Αποτελεί σήμερα την μοναδική θεραπεία της αλλεργίας. Με την χρήση εκχυλισμάτων αλλεργιογόνων γίνεται προσπάθεια να εξοικειωθεί το ανοσοποιητικό σύστημα με τα αλλεργιογόνα και να μην τα αντιμετωπίζει ως επιβλαβή για τον οργανισμό.

Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας είναι σημαντική γιατί πέραν του ότι βελτιώνει την ποιότητα ζωής του ασθενούς προλαμβάνει και την εμφάνιση συμπτωμάτων από το κατώτερο αναπνευστικό (Άσθμα).